Tandheelkunde is zo goed als onbekend in Rwanda. Vaak blijft men rondlopen met ondragelijke tand of kiespijn. Het is dan ook dikwijls te laat om nog iets aan de cariës te doen als men uiteindelijk de tandheelkundige kliniek bereikt en er rest dan niets anders over dan extractie. De gemiddelde wandeltijd naar een centre de santé (gezondheidscentrum) is ongeveer één uur.
Het is duidelijk dat voorlichting een belangrijke manier is om te trachten tandbederf te voorkomen. De voorlichting moet bij de jeugd beginnen en de kinderen moeten worden overtuigd dat voor hun well-being goede mondverzorging noodzakelijk is. Deze voorlichting geven wij met veel succes op de lagere en middelbare school. Natuurlijk beseffen wij dat er 8 miljoen kinderen zijn in Rwanda en dat het onmogelijk is om iedereen te bereiken. Maar we geloven in het olievlek principe en dat op deze manier meer en meer kinderen kennismaken met het tandenpoetsen en mondverzorging. We streven er naar om ook radiospotjes te maken waarmee deze boodschap wordt verspreid.
Een groot deel van de donaties wordt besteed aan preventie. Ons DPP/ART programma wordt op lagere en middelbare scholen uitgevoerd en inmiddels hebben we in de afgelopen jaren al duizenden kinderen bereikt.
Preventie is voornamelijk gericht op schoolgaande kinderen in de leeftijd van 4 – 21 jaar. Bij de uitvoering van een DPP krijgen de kinderen instructie over mondhygiëne en les over het tandenpoetsen. Indien noodzakelijk wordt er direct een vulling geplaatst met behulp van de ART. Bij deze behandeling is geen boor en geen speekselafzuiger nodig, hetgeen impliceert dat ART zonder elektriciteit, zonder leidingwater en zonder dure compressor en dental unit kan worden uitgevoerd. Er is alleen handinstrumentarium voor nodig. Maar helaas zijn er te veel gevallen waarbij de cariës al te ver is gevorderd. Die gevallen kunnen niet meer met ART worden behandeld en is de gang naar een goed geoutilleerde tandheelkundige kliniek noodzakelijk.
Regelmatig gaan we terug naar de scholen die we eerder hebben bezocht om te kijken of de vullingen nog goed zijn en of de kinderen nog hun tanden poetsen. Probleem is vaak dat tandpasta en een nieuwe tandpasta niet altijd de hoogste prioriteit hebben, als men al moeite heeft om dagelijks eten op tafel te krijgen. Daarom zijn we nu begonnen met om de drie maanden nieuwe tandenborstels en tandpasta uit te delen. Ideaal zou het zijn als we konden bewerkstelligen dat de schooldag zou beginnen met het gezamenlijk poetsen van de tanden.
Het zal duidelijk zijn dat het niet bij een éénmalige behandeling kan blijven. Het is een voortdurend proces en daarom blijven onze dental therapists de kinderen begeleiden. Zeker de plattelandsbevolking van Rwanda blijft verstoken van goede tandheelkundige hulp. Er zijn door de regering wel verschillende plannen gelanceerd om de tandheelkunde beter bereikbaar te maken maar er is nog weinig implementatie van deze plannen. Voorlopig lijkt het erop dat alleen door particuliere initiatieven de plattelandsbevolking toegang tot mondverzorging krijgt. Het is algemeen bekend dat één van de meest bekende gevolgen van een slecht verzorgde mond, hart- en vaatziekten zijn. Maar er worden steeds meer verbanden gelegd tussen een onverzorgd gebit en andere medische problemen. Reuma, migraineachtige toestanden, nekpijn, hoge rugpijn en zelfs mondkanker kunnen verband houden met slechte mondverzorging. Er is in Rwanda nog een lange weg te gaan.